Yaygın bilinenin aksine, dibek kahvesi özel bir kahve pişirme yönteminin adı değildir. Dibek kahvesinin özelliği kavrulmuş kahve çekirdeklerinin dibek adı verilen taştan ya da ağaçtan yapılmış havanda elle dövülerek öğütülmesidir. Böylece öğütülen kahve çekirdekleri kahve değirmeninde öğütülen çekirdeklere göre biraz daha iri parçalı olabilmektedir…
Dibek kahvesi aslında bir kahve pişirme şekli değil, kahve öğütme yöntemi. Kavrulan kahve yuvarlak, içi çukur taş ya da tahtadan yapılan bir anlamda havana benzeyen büyük kaplara konur ve bir tokmakla ince hale gelene kadar ezilirdi. Buradan elde edilen kahve Türk kahvesi pişirir gibi pişirilirdi. Bu yöntemle öğütülen kahve koyu kıvamlı olur ve Dibek kahvesi adını alırdı. Bu yöntemle kahve öğütülmesi 1800’lü yılların ilk yarısına kadar devam etti ancak 1827’de tüfenkçi ustalarından Selim’in kahve değirmenini icat etmesi sonucunda dibek kahvesi ortadan kalktı. Bu şekilde kahve elde etmek zahmetli ve vakit alıcı olduğu için evde yapılamayan kahve öğütülme işlemi, değirmenlerin yaygınlaşması ile evlere girdi.
Aslında dibek kahvesi yapmak için kullanılan dibeklerin tarihçesi çok eski. Doğaldır ki, daha önceden bu dibekler kahve değil de tahıl öğütmek için kullanılıyormuş. Türkiye’de çeşitli arkeolojik kazı alanlarlarında bulunan dibeklere, Başkale yakınlarında bulunan Tilki tepe ya da Sipka Antik Şehri buluntuları örnek.
DİBEK KAHVESİNİN FAYDALARI NELERDİR?
Dibek Kahvesi, hergün kullanıldığında, ağız kokusu derdine çözümdür. Size ayrı bir keyif verir, Parkinson hastalığının ve kanserin düşmanıdır, mideyi çalıştırır. Safra taşlarını yok etmeye yardımcı olur, cildi korur, Ağrı kesici etkisi vardır, Kolesterolü düşürür. Ayrıca Dibek Kahvesi yemeklerden sonra içilmesi durumunda yiyeceklerin sindirimini de kolaylaştırdığı bilinen özellikleri arasında.
DİBEK KAHVESİNİN NORMAL TÜRK KAHVESİNDEN FARKI NEDİR?
Dibek kahvesi’nin farkı eski Osmanlı usulüyle cezvede değil de direk ateşin üzerinde pişmesi. Şekerini, kahvesini, suyunu fincana katıp karıştırılması ve direk ateşin üzerine koyulup içime sunulması.Bu yöntemle kahve öğütülmesi 1800’lü yılların ilk yarısına kadar devam etmiş ancak 1827’de tüfekçi ustalarından Selim’in kahve değirmenini icat etmesi sonucunda dibek kahvesi ortadan kalkmış. Bu şekilde kahve elde etmek zahmetli ve vakit alıcı olduğu için evde yapılamayan kahve öğütülme işlemi, değirmenlerin yaygınlaşması ile evlere girmiş.
Dibek Kahvesi Nasıl Pişirilir?
Dibek kahvesi yaparken, kahveyi çekirdeklerini öğütmek için elle dövülecek bir havan kullanılmalıdır. Değişik dibek kahvesi tariflerine göre, havana kahve çekirdeklerinin yanı sıra hindistancevizi, kakule ya da mercan köşkü de eklenerek dövülebilir. Kahve dövülerek pişirmeye hazır hale getirildikten sonra normal Türk kahvesi gibi pişirilir…
